Kontrola tajnych operacji wywiadu przez Kongres Stanów Zjednoczonych Ameryki. (Polish)

Oversight of covert actions by the Congress of the United States of America. (English)

In democratic countries, the so-called covert actions are the most controversial element of the intelligence services activities. Covert actions are secret operations aimed, inter alia, at influencing the political, economic or military situation of other countries (e.g., inspiring coups d'état, paramilitary actions, assassinations, training and financing of armed troops or the use of "black" propaganda). Covert actions are a powerful tool in the hands of the executive, but they should be effectively controlled by the legislative authority. The purpose of the article is to analyze the powers of the Senate and the House of Representatives of the Congress of the United States of America to control covert actions. The author presents current legal and organizational solutions and also indicates how, under the influence of successive covert action scandals, legal provisions have changed in the direction of extending the powers of the Congress in the field of control. At the same time, the author presents problems with the interpretation of some legal solutions in the context of the supervision of the Congress after the terrorist attacks of 11 September 2001 and the extension of covert actions to include actions of special forces and targeted killings of terrorists. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

W państwach demokratycznych największe kontrowersje w działalności służb wywiadowczych wzbudzają tzw. covert action, czyli tajne operacje mające na celu m.in. wywieranie wpływu na sytuację polityczną, ekonomiczną lub militarną innych państw (np. inspirowanie zamachów stanu, akcje paramilitarne, zabójstwa, szkolenia i finansowanie zbrojnych oddziałów czy też stosowanie „czarnej” propagandy). Tajne operacje są potężnym narzędziem w rękach władzy wykonawczej, powinny być jednak skutecznie kontrolowane przez organy władzy ustawodawczej. Celem artykułu jest analiza uprawnień Senatu oraz Izby Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki w zakresie kontroli tajnych operacji wywiadu. Autor prezentuje aktualne rozwiązania systemowe i prawno-organizacyjne, a także wskazuje, jak pod wpływem kolejnych skandali z covert action zmieniały się przepisy prawa w kierunku poszerzania kompetencji Kongresu w zakresie kontroli. Jednocześnie autor przedstawia problemy z interpretacją niektórych rozwiązań prawnych w kontekście nadzoru Kongresu po zamachach terrorystycznych z 11 września 2001 r. i rozszerzeniu covert action o akcje wojsk specjalnych i ukierunkowane zabójstwa terrorystów. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Przeglad Sejmowy is the property of Kancelaria Sejmu and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)